تحلیل بنیادی در بورس چیست؟

تحلیل بنیادی را با عناوین دیگری همچون تحلیل ریشه‌ای، پایه‌ای یا اساسی هم می‌شناسند. در این روش، سرمایه‌گذار مهم‌ترین عوامل موثر بر قیمت سهام را آنالیز می‌کند.

تحلیل بنیادی سهام بورس چیست؟

تحلیل بنیادی سهام بورس از اساسی‌ترین نیازهای غیر قابل اجتناب هر سرمایه‌گذار در این بازار می‌باشد.

ما باید قبل از سرمایه‌گذاری در سهام یک شرکت، دانش و مهارت بررسی و تحلیل بنیادین آن سهام را دارا باشیم.

بررسی و تحلیل بنیادی سهام بورس ما را قادر می‌سازد تا بتوانیم ارزش واقعی یا ارزش ذاتی سهام شرکت را محاسبه نمائیم.

ارزش واقعی سهام شرکتهای مختلف، وقتی با هم مقایسه شوند، قدرت انتخاب بهترین گزینه‌ها را خواهیم داشت.

پس از گزینش بهترین سهامی که دارای بالاترین ارزش واقعی هستند، باید ارزش ذاتی هر سهم را با قیمت بازار آن مقایسه نمود.

نتیجه مقایسه ارزش هر سهم با قیمت هر سهم ۳ حالت مختلف خواهد داشت؛

• حالت اول وقتی ارزش ذاتی سهم کمتر از قیمت بازار سهام باشد.
• حالت دوم وقتی ارزش ذاتی سهم مساوی قیمت بازار سهام باشد.
• حالت سوم وقتی ارزش ذاتی سهم بیش از قیمت بازار سهام باشد.

وقتی ارزش واقعی سهمی، کمتر از قیمت بازار آن باشد، این سهم گران یا Overvalue خواهد بود و طبیعتا چنین سهامی مناسب سرمایه‌گذاری نخواهد بود.

در صورت برابری قیمت بازار سهام با ارزش ذاتی آن، مسلما سرمایه‌گذار انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری در آن سهم نخواهد داشت.

اما زمانی که قیمت بازار سهمی کمتر از ارزش واقعی آن باشد، چنین سهمی ارزان یا Undervalue به شمار می‌آید و بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاران بورس به شمار می‌رود.

پس این مرحله مهم از سرمایه‌گذاری منطقی در بازار سهام پس از مقایسه ارزش واقعی سهم با قیمت بازار آن انجام می‌شود.

مراحل انجام تحلیل بنیادی سهام بورس

حال ببینیم چطور می‌توان ارزش واقعی یک سهم را محاسبه نمود، که انجام آن از طریق تحلیل بنیادی سهام ممکن است.

پیش نیاز انجام صحیح تحلیل بنیادی سهام بورس شناخت کامل و تسلط بر بررسی صورتهای مالی شرکتها می‌باشد.

محاسبه ارزش واقعی سهام از طریق تحلیل بنیادی سهام بورس دارای ۳ مرحله اصلی می‌باشد.

• مرحله اول شناخت کامل و کافی از شرکت، صنعت و بازار آن
• مرحله دوم محاسبه دقیق یا برآورد سود شرکت از طریق چند سناریوی بسیار محتمل
• مرحله سوم ارزشگذاری سهام هر شرکت با روشهای مناسب علمی

پس از انجام صحیح این ۳ مرحله، ما قادر خواهیم بود تا ارزش واقعی سهام یک شرکت را محاسبه نماییم.

گام اول: معرفی و شناخت شرکت

در مرحله اول باید اطلاعات و شناختی کلی از شرکت و صنعت آن و همچنین بازارهای مرتبط با آن کسب نماییم.

این اطلاعات می‌توانند شامل موارد زیر باشند؛

• تاریخچه فعالیت و توسعه شرکت
• شرح دارایی‌ها و امکانات شرکت
• معرفی و گزارش فرآیند تولیدات یا خدمات شرکت
• معرفی محصولات یا خدمات استراتژیک شرکت
• معرفی صنایع بالادستی و صنایع پائین دستی شرکت
• تاریخچه حضور شرکت در بورس
• سهامداران عمده شرکت و نسبت مالکیت هر یک از آنها
• معرفی هیات مدیره و مدیران شرکت و سوابق آنان
• ترکیب پرسنل، نیروی کار و متخصصان شرکت
• روند تحولات سرمایه شرکت
• روند قیمتی سهام شرکت در آخرین سال مالی
• وضعیت صنعت شرکت و صنایع مرتبط در جهان
• وضعیت و جایگاه شرکت در صنعت کشور
• بررسی و گزارش وضعیت رقبای شرکت
• نقاط قوت و امتیازات شرکت بین رقبا
• نقاط ضعف شرکت در مقایسه با رقبا
• بازارهای جهانی مواد اولیه مصرفی شرکت
• بازارهای جهانی محصولات تولیدی شرکت
• شناسایی فرصتهای شرکت و صنعت
• شناسایی تهدیدهای شرکت و صنعت
• قوانین حقوقی، مقررات و محیط‌های قانونی اثرگذار بر شرکت
• اطلاعات معاملات و بازار سال مالی جاری شرکت
• روند میزان تولید شرکت طی سالهای مالی قبل
• روند میزان فروش شرکت طی سالهای مالی قبل
• روند مبلغ فروش شرکت طی سالهای مالی قبل
• روند سودسازی شرکت در گذشته
• روند توزیع سود شرکت در سالهای قبل
• روند نسبت P/E شرکت در مدت حضور در بورس
• گزارشی از نسبتهای مالی شرکت
• پتانسیل‌های رشد و توسعه شرکت
• برنامه‌های توسعه شرکت
• لیست مفروضات در تحلیل بنیادی و ارائه سناریوهای تحلیلی

گام دوم: برآورد سود شرکت با چند سناریو

در مرحله دوم تحلیل بنیادی سهام بورس باید برآورد کنیم که شرکت تا پایان سال مالی جاری، چقدر سود خواهد ساخت.

در این مرحله ممکن است بخاطر عدم وجود اطلاعات کافی، نتوانیم مبلغ دقیق سود محقق شرکت در پایان سال مالی را محاسبه نماییم.

در این صورت فقط می‌توانیم از امکان تخمین و برآورد سود احتمالی شرکت در پایان سال مالی استفاده کنیم.

در این مرحله، به دو دلیل باید برای انجام تحلیل بنیادی سهام بورس به بررسی چند سناریو بپردازیم؛

1. دلیل اول اینکه اطلاعات کافی و دقیق از اتفاقات آینده در اختیار نداریم.
2. دومین دلیل هم ارائه یک تحلیل بنیادی جامع و کامل می‌باشد.

متغیرهای زیادی در تعیین میزان سود محقق شرکت در پایان سال مالی، تاثیر گذار هستند.

به همین دلیل هم برای تخمین حالتهای مختلف سودسازی شرکت در آینده، از تحلیل حساسیت استفاده کنیم.

برای مثال یکی از متغیرهای بسیار اثرگذار در میزان سود محقق شرکتهای بورسی، تغییرات نرخ ارز بوده است.

برای تخمین بهتر سود شرکت در پایان سال مالی جاری، از ۳ گروه از اطلاعات مالی شرکت کمک می‌گیریم؛

1. اول اطلاعات پایان سال مالی ۵ سال گذشته شرکت
2. دوم اطلاعات ۴ دوره ۳ ماهه سال مالی قبلی شرکت (دوره‌ای سه ماهه)
3. سوم اطلاعات موجود دوره‌ای ۳ ماهه سال مالی جاری (دوره‌ای سه ماهه)

با استفاده از این اطلاعات، برای تخمین سود پایان دوره جاری شرکت، در واقع باید صورتهای مالی شرکت را یکبار بروزرسانی کنیم.

جهت تکمیل این مرحله، در کنار این بروز رسانی اطلاعات مالی شرکت، باید نظرات کارشناسی تحلیلگر هم ارائه گردد.

گام سوم: ارزش‌یابی سهام شرکت با روش مناسب

یک تحلیل بنیادی سهام بورس، در مرحله پایانی خود باید ارزشیابی سهام شرکت را انجام دهد.

ارزش سهام هر شرکت بر اساس ۳ روش کلی تعیین می‌شود؛

1. تعیین ارزش شرکت بر اساس به روز کردن ارزش جریانهای نقدی شرکت در آینده
2. محاسبه ارزش شرکت بر اساس هزینه‌های ایجاد و تاسیس شرکت
3. مقایسه ارزش شرکتهای مشابه با یکدیگر

طبق روش اول اگر شرکت نوعی جریان نقدی احتمالی (مثل سود یا افزایش قیمت) در آینده داشته باشد، اول مقدار و مبلغ آن محاسبه می‌شود.

در ادامه نیز مبلغ عایدی شرکت در آینده، به ارزش روز محاسبه و تعیین می‌گردد.

این روش مناسب تعیین ارزش شرکتهای دارای هر نوع سود و عایدی در آینده می‌باشد.

روش دوم مناسب شرکتهایی است که دارایی‌های بسیار قابل توجهی داشته باشند.

ارزش این شرکتها ممکن است بر اساس محاسبه هزینه تاسیس و خرید مجدد دارایی‌های مشابه، محاسبه می‌شود.

در روش سوم نیز ارزش چند شرکت مشابه بر اساس یک معیار واحد مورد مقایسه و سنجش قرار می‌گیرد.

مثلا ۵ شرکت سیمانی تقریبا هم اندازه را، با توجه به معیاری مثل نسبت P/E آنها مقایسه می‌نمایند.

ارزشیابی در تحلیل بنیادی سهام بورس با روشهای مختلفی که مناسب هر شرکت باشد، انجام می‌شود.

روشهایی که در این مطلب بیان شد، مناسب تحلیل بنیادی سهام بورس در شرکتهای تولیدی و خدماتی می‌باشد.

برای تحلیل بنیادی شرکتهای سرمایه‌گذاری در بازار بورس، باید از به محاسبه خالص ارزش دارایی‌ها یا NAV آنها بپردازیم.

تحلیل بنیادی چیست؟

در این مقاله قصد داریم روش تحلیل بنیادی یا به اصطلاح “fundamental analysis” در بورس را برای شما توضیح دهیم.

شما برای سرمایه گذاری در بازار بورس نیازمند ابزارهایی برای تجزیه و تحلیل هستید. در واقع بر اساس شانس و بدون تجزیه و تحلیل و شناخت بازار نمیتوانید در آن سرمایه گذاری کنید.

در واقع شما قبل از خریداری سهام یک شرکت باید وضعیت آن شرکت را به دقت بررسی کنید.

روش های تجزیه و تحلیل در بازار بورس به صورت کلی به دو دسته تقسیم میشوند:

تحلیل بنیادی

تحلیل بنیادی با نام تحلیل پایه ای و یا تحلیل اساسی هم عنوان میشود.

تحلیل بنیادی بر مبنای ارزشیابی دارایی سهام یا ارزیابی ذاتی قیمت سهم است. در تحلیل بنیادی به طور کلی زمان سرمایه گذاری در بازار و همچنین تحلیل بنیادی در بورس چیست؟ ارزیابی ارزش صنایع مختلف و شرکت های آن صنعت ها مورد بررسی قرار میگیرد.

به نقل از سایت tse.ir چارچوب تحلیل بنیادی به شرح زیر است:

چارچوب تحلیل بنیادی

سرمایه گذاران ابتدا اقتصاد و بازار را به عنوان یک کل، تجزیه و تحلیل میکنند تا بتوانند زمان مناسب برای سرمایه گذاری را تشخیص دهند. سپس به تحلیل صنایع یا بخشهایی از اقتصاد می پردازند که دارای چشم اندازهای آتی مناسبی هستند. در خاتمه اگر تحلیلگر به این نتیجه برسد که زمان سرمایه گذاری مناسب است و صنایع مناسبی با بازده بالایی در چرخه اقتصاد فعالیت میکنند به تحلیل شرکتها می پردازد.”

میتوان اذعان کرد که در تحلیل بنیادی عوامل اصلی اثرگذار بر قیمت سهام مورد بررسی قرار میگیرد:

عوامل محیطی

مانند وضعیت اقتصادی و سیاسی، قوانین کشور و … هستند.

عوامل مربوط به صنعت

مانند میزان عرضه و تقاضا و شرایط سرمایه گذاری در آن صنعت خاص.

عوامل داخلی شرکت

این عوامل مربوط به شناخت اطلاعات شرکت مبنی بر طرح های توسعه ای، میزان سود و زیان، درآمد و بدهی شرکتها است. (بررسی فاکتورهایی مانند P/E و EPS در این مورد به شناخت بهتر کمک می کند.)

در تحلیل بنیادی شما باید با فعالیت محوری شرکت آشنا باشید. در نظر بگیرید یک شرکت چقدر مطابق با مدل کسب و کار مطرح شده ی خود پیش می رود. این عوامل از جمله عوامل کیفی هستند که برای شناخت شرکت ها و صنایع مختلف مورد بررسی قرار میگیرند.

علاوه بر این بررسی ترازنامه، صورتحساب های مالی شرکت، میزان سود و زیاد تحقق یافته یا پیش بینی شده و مواردی از قبیل میزان نقدینگی به شما به عنوان عوامل کمی در این تحلیل کمک میکند.

برای آشنایی بیشتر با این موارد پیشنهاد میکنم مقاله ی مربوط به Eps (درآمد هر سهم) و سری مقالات مربوط به P/E (نسبت قیمت به درآمد) در دسته بندی اصول اولیه را مشاهده فرمایید.

تحلیل بنیادی بورس

تحلیل بنیادی بورس یکی از راه هایی که موجب افزایش دارایی متناسب با افزایش تورم سرمایه گذاری کردن در بورس است، اما این که فعالان در بازار بورس چطور سهام خوب را شناسایی کنند و با یک سرمایه گذاری مطمئن، به بازدهی مطلوبی برسند، همواره یکی از دغدغه های بزرگ آن ها به شمار می رود.

برای ورود تحلیل بنیادی در بورس چیست؟ به بازار بورس لازم است ابتدا شما اطلاعات کافی را درباره روش های سرمایه گذاری، ابزارهای مختلف کسب و کار و بازارها بدست آورید.

اما انجام این کارها و اطلاعات به تنهایی یک راه هوشمند برای سرمایه گذاری محسوب نمی شود تمام اطلاعات بدست آمده باید مورد بررسی قرار گیرد تا وضعیت سهام و بازار به درستی ارزیابی شود و افراد فرصت بیشتر و بهتری را برای سرمایه گذاری در اختیار داشته باشند.

دو تحلیل بنیادی بورس و تحلیل تکنیکال دو بازوی قدرتمند برای دسترسی به بهترین نگرش نسبت به وضعیت کلی بازار برای گرفتن تصمیم های بهتر است. برای این که بدانید تحلیل بنیادی چیست؟ و دارای چه تفاوت هایی با تحلیل تکنیکال است در ادامه مطلب با ما همراه باشید.

تحلیل بنیادی چیست؟

در تعریفی خلاصه تر می توان گفت تحلیل بنیادی روشی است تا به وسیله آن افراد بتوانند ارزش ذاتی اوراق بهادار را با عوامل مختلف اقتصادی و مالی مورد ارزیابی قرار دهند. در واقع تحلیل بنیادی هر عاملی را که بر ارزش سهام اثر گذار باشد را مد نظر قرار می دهد، شرایط اقتصادی، وضعیت سایر بازارها، عوامل اقتصاد خرد مثل؛ بهره وری، مدیریت شرکت ها و … عواملی است که در تحلیل بنیادی مورد توجه قرار می گیرد.

و اما هدف تحلیل بنیادی چیست؟ تحلیل بنیادی بورس یعنی فرد سرمایه گذار بتواند با توجه به قیمت فعلی سهام به این نتیجه برسد که سهام بیشتر از ارزش خود قیمت گذاری شده است یا این که قیمت آن کمتر از قیمت بازار است.

تلاش بیشتر تحلیل گران بر این است که با استفاده از عوامل کلان و خرد بتوانند به قیمت واقعی سهام دسترسی یابند. ابتدا تحلیل گران وضع کلی اقتصاد و بازار از جمله؛ وضع صنعت، نرخ بهره شرکت را مد نظر قرار می دهند، و بعد اوراق بهادار را ارزیابی کرده و به آن می پردازند.

عواملی که برای تخمین ارزش و پتانسیل رشد شرکت مورد توجه قرار می گیرد، شامل؛ دارایی، درآمد، فروش، بدهی، حاشیه سود و رشد در آینده می باشد. در صورت های مالی یک شرکت تمام این اطلاعات در دسترس قرار دارد. نکته دیگر تحلیل بنیادی این است که علاوه بر سهام، برای ارزیابی هر نوع اوراق بهادار دیگری مثل؛ مشتقه یا بدهی مورد استفاده قرار می گیرد.

سرمایه گذاری و تحلیل بنیادی

اگر ارزش ذاتی را که بدست آورده اید از قیمت فعلی بازار سهام بیشتر باشد، در اصطلاح می توان گفت سهام کم قیمت گذاری شده است و حباب منفی دارد که انتظار می رود به مرور زمان سهام رشد کند و حباب منفی ایجاد شده را پر کند؛

در مقابل اگر ارزش ذاتی سهام کمتر از قیمت فعلی بازار باشد، در اصطلاح گفته می شود که سهام بیشتر از قیمت فعلی قیمت گذاری شده است و سهام حباب مثبت دارد و انتظار می رود که قیمت بازار آن کاهش پیدا کند.

برای یافتن قیمت منصفانه بازار از تحلیل بنیادی بورس اوراق بهادار استفاده می شود. تحلیل گرانی که بتوانند به ارزش واقعی سهام دست یابند، برای کسب سود می توانند از این فرصت به خوبی استفاده کنند و بیشتر نفع ببرند.

و سهامی را که دارای قیمت فعلی پایین تری از ارزش خود است را خریداری کنند و یا بلعکس سهامی را که دارای قیمتی بیشتر از ارزش واقعی خود است را قبل از این که بازار به تعادل برسد و قیمت فعلی با ارزش ذاتی برابر شود را به فروش برسانند و سود بیشتری را کسب کنند.

عوامل کمی و کیفی در تحلیل بنیادی

در واقع هر گزاره که با شرایط اقتصادی و شرایط یک شرکت باشد در تحلیل بنیادی بسیار حائز اهمیت است؛ از جمله موارد کمی می توان به؛ درآمد و سود و موارد کیفی مثل؛ کیفیت مدیریت و اعتبار شرکت که تعیین کننده سهم بازار است اشاره نمود.

عوامل مهم در تحلیل بنیادی به دو گروه کمی و کیفی تقسیم می شوند؛

عوامل کمی

این عامل، قابلیت اندازه گیری به صورت اعداد را دارد و در ارائه تحلیل دقت بسیار بیشتری را نشان می دهد مثل؛ میزان دارایی ها، بدهی ها، مخارج و سود سالانه. اکثر تحلیل گران بنیادی برای تصمیمات سرمایه گذاری خود از اطلاعات کمی بهره می برند.

در واقع می توان گفت صورت های مالی یک شرکت نشان دهنده عملکرد و وضعیت مالی آن شرکت است، که این اطلاعات کمی را برای تحلیل گران ارائه می دهند. این اطلاعات شامل سه صورت مهم؛ صورت سود و زیان، ترازنامه، صورت جریان وجوه نقد می باشد که در ادامه مطلب بیشتر آشنا خواهید شد.

ترازنامه

گزارش داریی ها و بدهی های یک شرکت توسط ترازنامه در برهه ای از زمان نمایش داده می شوند. معادله ای که به شکل ترازنامه به کار گرفته شود به شکل زیر خواهد بود؛

دارایی ها= بدهی ها+ حقوق صاحبان سهام

دارایی ها نشان دهنده کنترل و مدیریت شرکت بر مالکیت دارایی ها است که دارایی ها شامل وجه نقد در حساب های بانکی، ماشین آلات، ساختمان، موجودی می باشد. جنبه های دیگر معادله نشان دهنده ارزش کل وضع مالی شرکت است که شامل بدهی های شرکت، میزان مالکیت سهام داران در شرکت می باشد که ارزش کلی پول را نشان می دهد.

صورت سود و زیان

همان طور که با صورت ترازنامه آشنا شدید، ترازنامه به وضعیت شرکت یک نگاه کلی دارد، اما صورت سود و زیان عملکرد شرکت را در یک دوره زمانی مشخص می کند. در نتیجه فعالیت های کسب و کار در یک دوره مشخص می شوند و صورت سود و زیان درباره درآمد، مخارج و سود شرکت اطلاعاتی را بدست آورده و نشان می دهد.

صورت جریان وجوه نقد

صورت جریان وجوه نقد، گزارشی را از جریان های ورودی و خروجی مالی در طی یک زمان مشخص نشان می دهد. معمولا این مورد بیشتر بر فعالیت هایی که با وجه نقد مرتبط هستند تمرکز دارد.

عوامل کیفی

عامل مهم دیگر در تحلیل بنیادی بورس ، عامل کیفی است که بر اساس میزان کیفیت و مشخصات دیگر غیر قابل اندازه گیری می باشد. این نوع عوامل شامل؛ مجوزها، کیفیت و نحوه عملکرد مدیریت مدیران اجرایی، اعتبار نام تجاری و تکنولوژی هایی که در شرکت مورد استفاده قرار می گیرند دقت بسیار کمتری هم در ارزیابی دارند.

عواملی که برای بررسی یک شرکت در تحلیل بنیادی صورت می گیرد به صورت زیر است؛

مدل تجاری

در واقع مدل و نوع کسب و کاری که شرکت انجام می دهد را باید از طریق سوالاتی مثل؛ شرکت دقیقا در چه زمینه ای فعالیت دارد و چه کاری انجام می دهد؟ آیا درآمد شرکت از اجرای مدل اصلی کسب و کار خود به دست می آید یا خیر؟ و سایر سوالاتی که مرتبط است به دست می آید.

مزیت رقابتی

اگر یک شرکت در بلند مدت موفقیت های متعددی بدست آورد به طور عمده به توانایی آن در ایجاد و نگه داری مزیت رقابتی، سهام بازار، استراتژی های مرتبط وشرایط بازار وابسته خواهد بود.

مدیریت

افراد بسیاری بر این عقیده هستند مهم ترین عامل برای سرمایه گذاران در یک شرکت مدیریت آن است. با وجود این که بهترین مدل تجاری موجود است اما اگر مدیران شرکت ها توانایی پیاده سازی و مدیریت نداشته باشند به اهداف خوب و مطلوب شرکت هیچ گاه دست نخواهند یافت، سرمایه گذاران خرد می توانند اطلاعات مفید و کافی را درباره تیم مدیریت یک شرکت، عملکرد حرفه ای و بررسی سوابق آن ها کسب کنند.

مفهوم ارزش ذاتی

یکی از مفروضات اولیه که در تحلیل بنیادی بورس اوراق بهادار وجود دارد این است که قیمت یک سهام در بازار را به طور واقعی نشان نمی دهد. در مفهوم بنیادی ارزش واقعی همان ارزش ذاتی می باشد.

این که شما سهمی را خریداری می کنید که به طور قابل توجهی کمتر از ارزش ذاتی خود در معامله می باشد کاملا واضح است. این امر موجب شده تا دومین فرض از تحلیل بنیادی را مد نظر قرار دهیم که بیان می کند بازار در بلند مدت نسبت به تحلیل بنیادی واکنش نشان می دهد تا بتواند قیمت ها را به تعادل برساند.

تحلیل بنیادی

با سلام خدمت شما تحلیلگران و علم آموزان عزیز ما در این مقاله قصد داریم شما را با مبانی تحلیل بنیادی آشنا کنیم. به این منظور شما ابتدا باید با بازار سرمایه و مشتقات آن آشنا شوید و سپس به صورت مقدماتی با اصطلاحات و بخش ها و کارکرد این بازار و اجزائش آشنا شوید و در ادامه به صورت کامل و مفصل تر به آموزش در این مسئله بپردازیم. این نکته بدیهی است که برای آموزش تحلیل بنیادی یکی از لازمه های مهم این است که بازار سرمایه و اجزای مختلفش را کامل بشناسیم وگرنه نمیتوانیم یک تحلیل گر حرفه ای بنیادی باشیم و تحلیل های ما مطابق با واقع نخواهد بود. پس با قدرت و دقت بالا مقاله این مبحث مهم را شروع میکنیم .

فهرست کلی

1. معرفی سرمایه گذاری
2. انواع روش های سرمایه گذاری
3. ارکان بازار سرمایه
4. معرفی بازار سرمایه
5. انواع روش های تحلیلی
6. انواع اوراق بهادار

در این مقاله به توضیح 4 مورد اول در فهرست می پردازیم .

تعریف سرمایه گذاری

1. تعریف کلی: سرمایه گذاری یعنی خرید یک دارایی یا هر چیز دیگری به این امید که در آینده قیمت آن افزایش خواهد یافت و یا درآمدی را ایجاد خواهد کرد .
2. تعریف سرمایه گذاری در علم اقتصاد: سرمایه گذاری یعنی خرید کالایی که در حال حاضر مصرف نمیشود اما در آینده فرد به آن نیاز پیدا خواهد کرد و آن کالا برای او سود آور خواهد بود .
3. تعریف سرمایه گذاری در علوم مالی: سرمایه گذاری یعنی این که فرد یک دارایی مالی نظیر سهام را می خرد و پیش بینی می کند که آن دارایی مالی در آینده سود آور خواهد بود و قیمتش افزایش خواهد یافت، لذا با فروش به قیمت بالاتر سود خوبی به دست خواهد آورد .

شیوه های سرمایه گذاری

انواع سرمایه گذاری به سرمایه گذاری مستقیم و سرمایه گذاری غیر مستقیم تقسیم می شود.

سرمایه گذاری مستقیم

• تاسیس شرکت ها و مدیریت آنها به قصد کسب سود
• خرید تمام یا بخشی از سهام شرکت های موجود
• خرید کالا ها و اقلامی مثل سکه طلا و ارز
• خرید زمین و ساختمان

سرمایه گذاری غیر مستقیم

به صورت سپردن سرمایه به افراد یا موسسات حرفه ای در سرمایه گذاری می باشد.

مقایسه بازدهی بازار های مختلف در اقتصاد ایران : از سال 1374 تا سال 1393 به این شکل است

متوسط نرخ تورم سالانه : %2/19

1. سپرده بانکی: با ریسک خیلی کم (14%) بازدهی سالانه
2. ارز: با ریسک کم (%7/10) بازدهی سالانه
3. مسکن: با ریسک متوسط (25%) بازدهی سالانه
4. طلا: با ریسک زیاد (%8/13) بازدهی سالانه
5. بورس: باریسک خیلی زیاد (%6/37) بازدهی سالانه

معرفی بازار سرمایه

• بخش مالی نظام های اقتصادی در دسته بندی زمانی به دو بخش بازار پول و بازار سرمایه تقسیم میشوند .
• بازار پول: ابزار مالی کوتاه مدت ، نقدشوندگی بالا ، کم ریسک
• بازار سرمایه: ابزار مالی بلند مدت ، تامین منابع لازم جهت سرمایه گذاری نیازمند مدیریت ریسک، تنوع ابزار ها

ارکان بازار سرمایه

• شورای عالی بورس
• سازمان بورس اوراق بهادار
• شرکت بورس اوراق بهادار
• شرکت فرابورس
• بورس کالای ایران
• بورس انرژی ایران
• شرکت سپرده گذاری مرکزی

شورای عالی بورس

• بالاترین رکن بازار سرمایه
• تصویب سیاست های کلان و خط مشی بازار
• نظارت بر اجرای قانون بازار اوراق بهادار

اعضای شورای عالی بورس

• وزیر امور اقتصادی و دارایی
• وزیر بازرگانی
• رییس کل بانک مرکزی
• روسای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و اتاق تعاون
• رییس سازمان که به عنوان دبیر شورا و سخنگوی سازمان نیز انجام وظیفه خواهد کرد
• دادستان کل کشور یا معاون وی
• یک نفر نماینده از طرف کانون ها
• سه نفر خبره مالی منحصرا از بخش خصوصی با مشورت تشکل های حرفه ای بازار اوراق بهادار به پیشنهاد وزیر امور اقتصاد و دارایی و تصویب هیئت وزیران
• یک نفر خبره منحصرا از بخش خصوصی به پیشنهاد وزیر ذی ربط و تصویب هیئت وزیران برای هر بورس کالایی

سازمان بورس و اوراق بهادار

• مسئول مستقیم نظارت بر فعالیت های نهادها ، بورس ها و شرکت سپرده گذاری مرکزی
• در آمد از محل کارمزد های دریافتی و سهمی از حق پذیرش شرکت ها در بورس
• پایگاه اینترنتی سازمان بورس Seo.ir
• پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه ایران Sena.ir

شرکت های فعال در بازار سرمایه

این شرکت ها شامل شرکت بورس و اوراق بهادار، شرکت فرابورس، تفاوت های بورس و فرابورس، شرکت بورس کالای ایران، شرکت بورس انرژی ایران و شرکت سپرده گذاری مرکزی است.

شرکت بورس و اوراق بهادار

• محل معاملات ثانویه سهام پذیرفته شده: وقتی شرکت تاسیس میشود به دو حالت معاملات اولیه را انجام میدهد : 1. پذیره نویسی برای مشارکت و فروش بخشی از شرکت 2. وقتی که شرکت وارد سازمان بورس میشود به صورت عرضه اولیه به مردم ارائه میشود .
• شرایط برای پذیرش : سرمایه شرکت ، سود آوری شرکت ، نسبت بدهی به دارایی ، سهام شناور آزاد : که این مسئله در بورس و فرابورس متفاوت است به این صورت که ، وقتی شرکتی از شفافیت و شرایط بهتری برخوردار باشد وارد بورس شده و شرکتی که از شفافیت و شرایط نامناسب تری برخوردار باشد وارد فرابوس شده و شروع به فعالیت میکنند .
• دامنه نوسان : در بازار بورس دامنه نوسان 5% است .
• دارای حجم مبنا : در بازار بورس مقداری از حجم را برای معامله مشخص کرده اند که در طول روز باید به این اندازه معامله بشود به این حجم معاملاتی مشخص شده ، حجم مبنا میگویند ، که از مباحث مهم است که در آینده توضیحش خواهیم داد .
• سایت سازمان بورس : در این سایت میتوانیم از اطلاعات و اخبار مربوط به بورس و تصمیماتی که برای این بازار اتخاذ شده با خبر شویم . tse.ir

شرکت فرابورس

• محل معاملات ثانویه سهام پذیرفته شده
• شرایط برای پذیرش : سرمایه ، سود آوری و .
• نسبت بدهی به دارایی ، سهام شناور آزاد
• دامنه نوسان : 5 %
• سایت شرکت فرابورس www.ifb.ir

تفاوت های بورس و فرابورس

• سرمایه شرکت ها : حداقل سرمایه بازار اول بورس باید 20 میلیارد تومان باشد تا بازار دوم فرابورس که دارای شرکت در بورس میتواند 100 میلیون تومان باشد .
• ریسک شرکت ها : هر چقدر سهام شناور و آزار شرکت بیشتر باشد ریسک کمتری دارد و مثلا سرمایه شرکت هرچقدر بالا تر باشد یا اینکه تاریخ تاسیس آن هرچقدر بیشتر باشد این شرکت ریسک کمتری دارد .
• ریسک معاملات : با وجود دامنه نوسان و حجم مبنا و سهام شناور ریسک معاملات در بازار کمتر وکمتر میشود .
• قواعد معاملاتی : این موضوع را در آینده توضیح میدهیم چون نیاز به وسعت بیشتری دارد .
• دامنه نوسان حق تقدم خرید سهام : حق تقدم یعنی حقی که به دارنده سهام قبل از افزایش سرمایه داده میشود ، که بعد از افزایش سرمایه شما برای مشارکت در سهم نسبت به بقیه تقدم دارید ، و این حق تقدم که در بازار به ما میدهند را میتوانیم در بازار بفروش برسانیم .

شرکت بورس کالای ایران

• ساماندهی بازار کالا از طریق مکانیزم اجرایی ناظر بر تعهدات و تضمین منافع طرفین معامله
• کشف شفاف قیمت و برقراری امکان مدیریت ریسک : یعنی اینکه در این بازار تدابیری لحاظ شده است که امکان عدم شفافیت قیمت و وجود واسطه و وجود رانت قیمت و. نیست و از این جهت میتوان با خیال راحت و اطمینان به پشتوانه دولتی این بازار به معامله های مختلف دست زد و از طرفی هم در این بازار میتوان به واسطه استراتژی های مختلف و سبک های معاملاتی مختلفی که به صورت شخصی برای معامله در بازار بورس انتخاب میکنیم میتوانیم ریسک در معامله را برای خودمان مدیریت کنیم .
• امکان انجام معاملات چند گانه : نقد ، نسیه ، سلف ، آتی و اختیار : که درباره این نوع معاملات در آینده مفصل صحبت میکنیم .
• صنعتی ، پتروشیمی ، کشاورزی ، مشتقه (آتی سکه)
• سایت شرکت بورس کالای ایران ime.co.ir

شرکت بورس انرژی ایران

• محل انجام معاملات حامل های انرژی (نفت ، گاز ، برق ، و سایر حامل های انرژی)
• بازار فیزیکی : تابلوی برق ، نفت و گاز و تابلوی سایر حامل های انرژی
• بازار مشتقه : تابلوی قرار داد سلف موازی استاندارد : یعنی اینکه ابتدا هزینه محصول پرداخت میشود و بعد از حدود 10 روز کالا در اختیار مشتری قرار میگیرد ، قرار داد آتی : یعنی اینکه قرار داد در امروز انجام میشود ولی پرداخت هزینه و کسب محصول در آینده اتفاق می افتد و قرار داد اختیاری معامله : قرار دادی است که برای کاهش ریسک معاملات اتفاق می افتد .
• سایت شرکت بورس کالای ایران irenex.ir

شرکت سپرده گذاری مرکزی

• افتتاح و نگهداری حساب وجوه و اوراق بهادار (بورس ، فرابورس ، بازار های خارج از بورس ، کالای متعلق به سهامداران و . )
• تسویه و پایاپای معاملات کالاها ، اوراق بهادار و سایر ابزار های مالی
• سپرده گذاری و امانت پذیره انواع اوراق بهادار در سامانه عملیاتی
• سپرده نمودن اوراق بهادار وثیقه شده و فک رهن آنها
• دریافت اطلاعات شرکت های سهامی عام جهت تقسیم سود ، افزایش سرمایه و .
• سایت شرکت سپرده گذاری مرکزی ddn.csdiran.com

منابع اصلی اطلاعاتی بازار سرمایه

سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران tsetmc.com این سایت تابلو تحلیل بنیادی در بورس چیست؟ هر سهم را در لحظه در بورس و فرابورس به ما نشان میدهد .

• سامانه جامع اطلاع رسانی ناشران (کدال) Codal.ir

• مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران fipiran.com

برای آموزش منابع اصلی اطلاعاتی بازار سرمایه و نحوه کار با سایت آن ها وارد آموزش تابلوخوانی شوید.

گروه بی نظیر

مدرس و تحلیلگر بازار سرمایه تحلیلگر بازار مالی فارکس تحلیلگر ارشد سایت یار سرمایه برگزاری بیش از صد دوره آموزشی تحلیل بورس و فارکس عضو تیم icf_market تنها ارائه دهنده سبک ولوم تریدینگ به زبان فارسی در دنیا

تحلیل بنیادی چیست و چه کاربردی دارد؟

آن دسته از سرمایه گذارانی که قصد دارند خودشان مستقیما وارد بازار بورس شده و اقدام به معامله کنند؛ ضرروی است که پیش از هر حرکت و انتخابی، وضعیت شرکت صاحب سهام را به دقت بررسی کرده و مورد تحلیل قرار دهند. از همین جهت، هر سرمایه گذاری جهت آغاز داد و ستد سهام و همچنین پایین آوردن سطح ریسک و اشتباه، نیازمند آموختن علم تحلیل در حوزه آموزش بورس خواهد بود.

تحلیل انواع و اقسام مختلفی دارد که هدف ما از نوشتن این مقاله، تشریح و توضیح کامل تحلیل بنیادی و دیدگاه بنیادگراست. در ادامه همراه ما باشید تا از چگونگی تحلیل بنیادی برایتان بگوییم و اطلاعت مفیدی را در این باره در اختیارتان قرار بدهیم.

تحلیل بنیادی چیست؟

تحلیل فاندامنتال یا تحلیل بنیادی، یکی از بهترین روش‌ها برای آنالیز سهام و اوراق بهادار به حساب می‌آید که مبنای آن ارزش ذاتی دارایی‌هاست. منظور از ارزش ذاتی دارایی‌ها، فاکتورهای هستند که بر ارزش دارایی‌ها تاثیر می‌گذارند. فاکتورهایی مثل ارزش اقتصادی و کلان، وضعیت مالی و مدیریت شرکت. تحلیلگران بنیادی با بهره گرفتن از داده‌های واقعی، دارایی‌های مورد نظر را تحلیل و بررسی می‌کنند.

روش ارزیابی تحلیل بنیادی برای تمام دارایی‌ها از جمله سهام قابل استفاده است. یک سرمایه‌گذار می‌تواند با استفاده از اطلاعاتی چون نرخ بهره و وضعیت اقتصادی، اوراق قرضه را ارزیابی کند.

تحلیل بنیادی را با عناوین دیگری همچون تحلیل ریشه‌ای، پایه‌ای یا اساسی هم می‌شناسند. در این روش، سرمایه‌گذار مهم‌ترین عوامل موثر بر قیمت سهام را آنالیز می‌کند.

پس از اتمام آنالیز، سرمایه گذار با توجه به نتایج حاصل آمده تصمیم‌ می‌گیرد که آیا شرکت مورد نظر، برای دارایی‌های او مناسب سرمایه گذاری هست یا نه. نکته قابل تامل این است که تحلیلگران بنیادی و تحلیلگران تکنیکال در تقابل با یکدیگر قرار دارند.

مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر قیمت سهام

به ‌طورکلی عوامل اثرگذار بر قیمت سهام یک شرکت به سه کلی و اصلی دسته تقسیم می‌شوند:

1. عوامل محیطی
2. عوامل مرتبط با صنعت
3. عوامل درونی شرکت در تحلیل بنیادی

هدف از تحلیل بنیادی چیست؟

هدف از تحلیل بنیادی، ارزیابی و کشف ارزش خاصی است که بتوان به کمک آن، قیمت‌های مشخص شده فعلی را مورد مقایسه قرار داد. سرمایه‌گذار با مقایسه ارزش ذاتی یک سهم شرکت با قیمت فعلی آن در بازار بورس، تصمیم می‌گیرد که سهام یا اوراق بهادار خود را نگه داشته یا بفروشد. در حالت دیگر، اگر سرمایه گذار در جایگاه خریدار قرار دارد، زمان حال وقت خوبی برای خرید سهام آن شرکت هست یا نه.

نتیجه تحلیل بنیادی

حالت اول:

اگر سرمایه گذار در تحلیل بنیادی خود به این نتیجه برسد که ارزش ذاتی سهم مورد نظر، از قیمت فعلی آن در بازار بورس پایین‌تر است؛ یعنی قیمت سهام بالا رفته. زمانی هم که سهمی از ارزش ذاتی خود گران‌تر شده باشد، زمان خوبی برای خرید و فروش سهام آن شرکت خواهد بود.

اگر در جایگاه خریدار قرار دارید بهتر است از خرید یک چنین سهمی صرف نظر کنید؛ چرا که ممکن است این سهم به زودی به سمت قیمت واقعی و ذاتی خود نزول پیدا کرده و شما را متضرر کند. به چنین سهامی اصطلاحا overvalue می‌گویند.

حالت دوم:

اگر پس از تحلیل بنیادی به این نتیجه رسیدید که ارزش ذاتی یک سهم خیلی بیشتر از قیمت فعلی آن است؛ آن سهام سودآور هستند و می‌توانید برای خرید آن تصمیم‌گیری کنید. طبق تحلیل بنیادی به چنین سهم‌هایی که امکان رشد قیمتی در آن‌ها زیاد است، سهام undervalue می‌گویند.

زمانی که بازار شکاف قیمتی بین ارزش ذاتی و ارزش فعلی را پیدا کند، قیمت سهم را افزایش داده و سرمایه گذار به سودی که انتظارش را می‌کشیده دست خواهد یافت. اصلی‌ترین هدف تحلیل بنیادی در بازارهای مالی، قرار دادن سرمایه گذار در چنین وضعیت مطلوبی است.

حالت سوم:

زمانی را در نظر بگیرید که نتایج تحلیل بنیادی به برابر بودن ارزش ذاتی و ارزش فعلی سهام ختم شده باشد. در این وضعیت سهم در حالت قیمت منصفانه خود قرار دارد. در حالت منصفانه خرید یا فروش چنین سهمی هیچ گونه سودی را عاید سرمایه گذار نخواهد کرد.

مثال برای درک بهتر تحلیل بنیادی:

فرض کنید سهام یک شرکت در بازار بورس با قیمت 100 تومان، در حال داد و ستد شدن است. سرمایه گذاری که قصد خرید یا فروش این سهام را دارد؛ با استفاده از تحلیل بنیادی به این نتیجه می‌رسد که ارزش ذاتی این سهم خیلی بیشتر از این حرفاست.

در واقع این سهمی که با قیمت 100 تومان در حال خرید و فروش است؛ حداقل 200 تومان ارزش دارد. در چنین موقعیتی اگر سرمایه گذار قصد خرید داشته باشد؛ بهترین زمان برای اقدام به خرید است. اما اگر سرمایه گذاری قصد فروش سهام خود را دارد، بهتر است دست نگه داشته و تا بالا آمدن قیمت سهام، مدت بیشتری صبر کند. حالا خلاف چنین شرایطی را در نظر بگیرید.

فرض کنید طبق تحلیل بنیادی انجام شده، ارزش یک سهم یا اوراق بهاداری در بازار بورس، به عدد 200 تومان رسیده است. این در حالی است که آن سهم ارزش کمتری دارد و ذاتا بیشتر از 100 تومان ارزش ندارد. اگر در چنین شرایطی قرار گرفتید و در جایگاه فروشنده بودید، فورا سهام خود را بفروشید؛ اما اگر خریدار بودید، دور خرید سهمی با این شرایط را خط قرمز بکشید.

عوامل دخیل در تحلیل بنیادی

در تحلیل بنیادی عوامل زیادی اثرگذار هستند. عواملی مثل درآمد شرکت، عواید کوتاه مدت، حواشی سود و همچنین رشد سهام در آینده. اگر شخصی قصد سرمایه گذاری بر اوراق مشارکت یا همان اوراق قرضه را داشته باشد، تحلیل بنیادی به کمک این عوامل صورت می‌پذیرد:

1. مطالعه نرخ سود
2. دانش مربوط به اوراق مشارکت
3. تعدیلات احتمالی در نرخ اعتبار اوراق
4. شرایط کلان اقتصادی

با معروف ترین تحلیلگر بنیادی آشنا شوید

در دنیای بورس، وارن بافت به عنوان سرشناس‌‌ترین و موفق‌ترین تحلیلگر بنیادی شناخته می‌شود. وارن بافت به دلیل داشتن استراتژی‌های درست و دقیق سرمایه گذاری، در اوراکل اوماها، به یک میلیاردر تبدیل شد.

نقاط ضعف تحلیل بنیادی

تحلیل بنیادی همان‌طور که از خصوصیات مثبت بسیاری برخوردار است، در برخی موارد هم ضعف داشته و اندکی لنگ می‌زند. به همین علت خوب است که پیش از مشخص کردن نوع استراتژی و تحلیلی که برای کار در بازار بورس به آن نیاز دارید؛ علاوه بر نکات مثبت، از نقاط ضعف آن هم خبر داشته باشید.

1. تحلیل بنیادی باید مدام به روز شود و نمی‌شود از آن برای طولانی مدت استفاده کرد.
2. تحلیل بنیادی، تحلیلی وقت گیر و زمان بر است.
3. این تحلیل بازدهی فوری سهام را تضمین نمی‌کند. در واقع معلوم نیست که سهام شما همین فردا وارد روند رشد و سوددهی شوند یا هشت ماه دیگر.
4. تحلیل بنیادی هیچ نقطه ورود و خروجی را برای شما مشخص نمی‌کند. این یعنی، تحلیل بنیادی تارگت و هدف مشخصی را برای سرمایه گذاران تعیین نخواهد کرد.

چگونگی تجزیه و تحلیل بنیادی

تحلیل بنیادی در ظاهر فقط صرف زمان بر مطالعه دقیق اعداد ترازنامه‌های یک شرکت، وضعیت جریان نقدینگی و میزان درآمد آن شرکت است. اما یک تحلیلگر بنیادی باید بر جنبه‌های پنهان یک تحلیل هم وقت بگذارد؛ مواردی مثل کیفیت مدیریت. علاوه بر این داشتن بینشی کامل و عمیق در مورد جهتگیری بازار و روند رشد صنایع، به سرمایه گذاران کمک شایانی خواهد کرد.

به طور کلی می‌توان اصول یک شرکت را به دو دسته کمی و کیفی تقسیم کرد. البته تحلیلگرانی هم هستند که در زمان آنالیز، هر دو جنبه کیفی و کمی را همراه با هم مد نظر قرار می‌دهند.

اصول کمی در تحلیل بنیادی

اصول کمی در یک عملیات تجاری شامل ویژگی‌های عددی شده و قابل‌اندازه‌گیری هستند. اصول کمی را می‌توان از طریق صورت حساب‌های مالی شرکت محاسبه کرد. این صورت حساب‌ها سود، درآمدهای کوتاه مدت و همچنین نقدینگی و سایر دارایی‌ها را نمایش می‌دهند.

صورت حساب‌های مالی در سه نوع زیر دسته بندی می‌شوند:

با انجام تحلیل بنیادی، تا حدودی مشخص خواهد شد که آیا شرکت در حد انتظار پولسازی دارد؟ آیا این شرکت سوددهی داشته و درآمد کوتاه مدتش برای سرمایه گذاری منطقی است؟

صورت حساب درآمد، نمایش دهنده میزان درآمد و مخارج یک شرکت در یک بازه زمانی مشخص است. با توجه به این صورت حساب می‌توان متوجه شد که آیا شرکت مورد نظر در یک محدود زمانی مشخص، درآمدی کسب کرده یا نه تنها هیچ گونه درآمدی نداشته که ضرر هم داده است. علاوه بر این با انجام تحلیل بنیاد بر روی صورت حساب درآمد، می‌توان میزان نقدینگی یک شرکت را برآورد کرد.

ترازنامه‌ها میزان توانایی یک شرکت را برای به تعادل رساندن دارایی‌ها و میزان بدهی‌شان به سایر نهادها نشان می‌دهند.

اصول کیفی در تحلیل بنیادی

یک سرمایه گذار باید علاوه بر اعداد و ارقامِ موجود در ترازنامه‌ها و صورت حساب‌ها، بر جنبه‌های پنهان یک کسب و کار هم دقت کافی را به کار گرفته و مورد آنالیز قرار بدهد. صاحب سرمایه باید از مدل کسب و کار شرکت سر در آورده باشد و با فعالیت‌های اصلی مجموعه آشنا باشد. شما باید نسبت به صنعتی که قرار است روی آن سرمایه گذاری کنید، علم و اطلاعات کافی داشته باشید.

مورد دیگری که حتما باید به آن توجه داشته باشید، مزایای رقابتی یک سرمایه گذاری است؛ چرا که کاتالیزورها در دراز مدت، می‌توانند موفقیت یک کسب و کار را هدایت می‌کنند.

کیفیت مدیریت هم از دیگر جنبه‌های کیفی یک تحلیل بنیادی است که نباید نادیده گرفته شود. مراقب باشید که حتما عملکردهای کلیدی، تصمیمات بزرگ و همچنین نحوه اثر گذاری آن‌ها بر کسب و کارها را در نظر داشته باشید.

نکته دیگری که باید در نظر بگیرید، به دست آوردن اطلاعاتی در باب رشد کلی صنعت و سهام بازار در میان دیگر کمپانی‌ها و مشتریان است. طبیعتا شرکت‌هایی که سهم بیشتری از بازار را در اختیار دارند، گذینه‌های بهتری برای سرمایه گذاری خواهند بود.

تحلیل بنیادی پایه و اساس یک سرمایه گذاری موفق محسوب می‌شود؛ اما اصول و قواعد از شرکتی به شرکت دیگر متفاوت است. به همین دلیل است که تحلیلگران بنیادی، برای انجام یک آنالیز دقیق و کارآمد، از استراتژی‌های مختلفی مدد می‌جویند.